Religia i kultura Przyszowej.
Religia
- Kronikarz Jan Długosz potwierdza, że parafia rzymskokatolicka istniała w Przyszowej już w 1326 r. Od tego czasu wieś była głównie wyznania katolickiego z niewielka mniejszością żydowską, z wyjątkiem krótkiego okresu na przełomie XVI/XVII w., kiedy to lokalna szlachta, w tym właściciele wsi – Wierzbiętowie, przyjęli wierzenia braci polskich. W 1580 r. miejscowy ksiądz proboszcz został wydalony z wioski, a kościół stopniowo popadał w ruinę i ostatecznie został rozebrany.
W 1612 r. Wierzbiętowie z powrotem przeszli na katolicyzm i przekazali fundusze na budowę nowego drewnianego kościoła św. Mikołaja. Wzniesiony w 1612 r., respektujący jeszcze w kategoriach konstrukcyjnych tradycję ciesielstwa późnego średniowiecza, stał aż do 1907 r. W latach 1901–1906 został wzniesiony nowy murowany kościół św Mikołaja według projektu architekta Teodora Talowskiego w stylu neogotyckim. Ołtarz główny został zaprojektowany przez artystę Czesława Lenczowskiego.
Kultura
- W Przyszowej w 1819 r. urodził się Faustyn Żuk-Skarszewski, poeta i polityk sądecki, zaś w 1858 – Tadeusz Żuk-Skarszewski, powieściopisarz i publicysta.
- W 1880 r. urodził się tu Tytus Czyżewski, poeta, jeden z pionierów nowoczesnego malarstwa polskiego. Przyszowa odcisnęła niezatarte piętno na całej jego twórczości poetyckiej i malarskiej, a sam artysta wspominał, że pierwsze spotkanie z malarstwem w jego życiu nastąpiło w kościele parafialnym w Przyszowej, a w szczególności wisząca tam amatorska kopia Ostatniej Wieczerzy Leonarda i figura św. Floriana. Inspiracje z czasów dzieciństwa można odnaleźć w późniejszych obrazach Czyżewskiego - przedstawiających matki boskie i zbójników, dwa oblicza sztuki góralskiej.
- W 1969 Jerzy Harasymowicz w swoim tomiku poezji Madonny Polskie, rozsławił XIV w. gotycka drewnianą figurkę Madonny z Przyszowej[11] jako jeden z najwspanialszych przykładów stylu spisko-sądeckiego
- Przyszowa jest jednym z największych ośrodków kultury Lachów Sądeckich, grupy etnograficznej ludności polskiej zamieszkująca obszar Beskidów. Wieś jest siedzibą regionalnego zespołu Przyszowianie, prezentującego zwyczaje, tańce i obrzędy Lachów Sądeckich. Zespół w swoich programach przekazuje kulturę oraz tradycje wywodzące się z okolic Przyszowej na festiwalach folklorystycznych w kraju i za granicą.
Inne przydatne informacje!
Darmowy hosting zapewnia PRV.PL